Gzyms

Gzyms to element architektoniczny występujący na budynkach, który pełni zarówno funkcje estetyczne, jak i praktyczne.

Definicja gzymsu

Gzyms to poziomy wystający element architektoniczny, który zwykle znajduje się na szczycie ściany, nad oknami, drzwiami, lub w innych miejscach na elewacji budynku. Gzyms może być ozdobny i ma za zadanie podkreślić linie budynku oraz chronić ściany przed wodą deszczową, odprowadzając ją z dala od elewacji.

Funkcje gzymsu

Estetyczna - gzymsy są ważnym elementem dekoracyjnym, który dodaje budynkom charakteru i elegancji. W klasycznej architekturze, gzymsy często są bogato zdobione, co podkreśla styl budynku.

Praktyczna - gzymsy chronią ściany budynku przed działaniem wody deszczowej, zapobiegając jej spływaniu po ścianach. Dzięki temu elewacje są mniej narażone na zawilgocenie i uszkodzenia.

Rodzaje gzymsów

• Gzyms koronujący - znajduje się na szczycie ściany, na granicy między ścianą a dachem. Jest najbardziej wysuniętym gzymsem na budynku i ma największe znaczenie dekoracyjne oraz funkcjonalne.
• Gzyms międzykondygnacyjny - znajduje się pomiędzy kondygnacjami budynku. Jest często używany do podziału wizualnego elewacji i dodania jej rytmu.
• Gzyms podokienny (nadokienny) - umieszczany nad oknami lub drzwiami, podkreśla otwory okienne i drzwiowe, a także chroni je przed wodą deszczową.
• Gzyms parapetowy - znajduje się poniżej okien, nad parapetem. Może pełnić funkcję estetyczną, a także chronić ścianę pod oknem przed wodą.

Style gzymsów

Klasyczny - gzymsy klasyczne charakteryzują się bogatymi zdobieniami, takimi jak ząbkowanie, woluty, liście akantu i inne detale ornamentalne. Występują w architekturze greckiej, rzymskiej i renesansowej.

Barokowy - barokowe gzymsy są bardziej złożone i dynamiczne, z krzywiznami i bogatymi dekoracjami.

Rokokowy - rokokowe gzymsy są jeszcze bardziej ozdobne, z delikatniejszymi i bardziej skomplikowanymi wzorami.

Nowoczesny - w nowoczesnej architekturze gzymsy są zazwyczaj prostsze, bardziej minimalistyczne, z mniejszym naciskiem na dekorację, ale zachowują swoją funkcję ochronną.

Przykłady zastosowania gzymsów

• Katedra św. Pawła w Londynie - jest doskonałym przykładem klasycznego zastosowania gzymsów, z bogato zdobionymi elementami architektonicznymi, które dodają budynkowi majestatu i elegancji.

• Pałac wersalski - gzymsy w pałacu wersalskim są przykładem barokowego przepychu, z bogatymi zdobieniami i skomplikowanymi detalami.
• Modernistyczne budynki - w modernizmie gzymsy są często zredukowane do prostych, minimalistycznych linii, jak w przypadku wielu projektów Le Corbusiera.

Reasumując, gzyms to kluczowy element architektoniczny, który łączy funkcje estetyczne z praktycznymi, chroniąc budynek przed wpływem czynników atmosferycznych i dodając mu charakteru.