Aby utrzymać wartość ozdobną i użytkową trawnika przez kilka lat, konieczne jest systematyczne wykonywanie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, do których należy: regularne koszenie (strzyżenie), okresowe nawożenie, podlewanie, odchwaszczanie, przewietrzanie czyli aeracja oraz odfilcowywanie.
Koszenie (przycinanie) trawnika
Dla uzyskania prawidłowego wzrostu i wyglądu trawnika źdźbła przycina się w takich odstępach czasu, aby wysokość trawy przed kolejnym przycięciem nie przekraczała 10 cm. Ponieważ różne gatunki i odmiany lub różne mieszanki traw gazonowych wykazują zróżnicowaną dynamikę wzrostu, dlatego częstotliwość koszenia zależy od składu gatunkowego, a ponadto od czynników agrotechnicznych takich jak podlewanie i zasilanie. Aby utrzymać zwartą i gęstą darń, trawę strzyże się nisko, pozostawiając długość źdźbeł 3-5 cm.
Zauważono, że koszenie ujemnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego, który przy częstym przycinaniu części nadziemnej wykształca się zwykle tylko do połowy swojej normalnej długości. Nie pozwala to na pełne wykorzystanie wody i tych zasobów składników pokarmowych, które zalegają w głębszych warstwach podłoża. Dlatego często i nisko koszone trawniki powinny być szczególnie intensywnie nawożone i obficie zraszane.
Wśród znanych typów kosiarek dla przycinania trawników przydomowych najlepsze są kosiarki bębnowe. Ich główną zaletą jest równomierne ostre podcinanie źdźbeł traw. Kosiarki śmigłowe wirnikowe niszczą źdźbła, strzępiąc je miejscach cięcia. Powoduje to brązowożółte zabarwienie płaszczyzny cięcia i przez pewien czas obniża walory estetyczne trawnika.
Przycinanie trawników przypada przeciętnie co dwa tygodnie dni, lecz podczas ciepłych, wilgotnych i słonecznych dni częstotliwość wzrasta, natomiast w okresie upałów się zmniejsza.
Pierwsze koszenie wiosenne wykonuje się wówczas, gdy trawa osiągnie wysokość ok. 10 cm. Termin pierwszego wiosennego koszenia uzależniony jest od przebiegu pogody w danym roku, lecz najczęściej zabieg ten wykonuje się pod koniec kwietnia. Ostatnie, zimowe koszenie trawników przeprowadza się z około jednomiesięcznym wyprzedzeniem przewidywanego terminu nastania mrozów, aby trawa przed zimą zdążyła wyrosnąć do wysokości 5-7 cm i się rozkrzewić. W warunkach klimatycznych Polski ostatnie przycinanie jesienna przypada zwykle na pierwszą połowę października. Ściętą w tym terminie trawę można pozostawić na okres zimy na powierzchni trawnika. Stanowi ona naturalną okrywę i zabezpieczenie dla korzeni traw przed mrozem i wysychaniem.
Trawnik przed nastaniem zimy należy oczyścić z liści przez ich wygrabianie, gdyż ich obecność na powierzchni może być powodem zagniwania darni, zwłaszcza w miejscach, gdzie liście nagromadziły się większej masie.
Nawożenie trawnika
1. Nawożenie organiczne
Źródłem substancji organicznej dla trawników przydomowych może być kompost, dobrze rozłożony obornik, torf lub stara kora. Miejsca, gdzie trawa częściowo zanikła zaleca się wykładać cienką warstwą kompostu. Zabieg ten sprzyja odtwarzaniu darni. Nawożenie organiczne przeprowadza się co 3-4 lata, na przełomie kwietnia i maja. Substancję organiczną stosuje się w ilości 3 do 6 kg na 1 m kwadratowy, rozsypując ją warstwą 2-3 cm.
Do nawożenia powierzchniowego trawników nadaje się dobrze przegniły i silnie rozdrobniony obornik. Po równomiernym rozrzuceniu obornika wczesną wiosną zaleca się wałowanie trawnika. Obornik stosuje się w ilości 1 do 3 kg na metr kwadratowy (w zależności od zasobności gleby w próchnicę), co 2-4 lata.
Do zasilania trawników w substancję organiczną często stosuje się torf ogrodniczy. Wprowadza on do gleby niewielką ilość azotu ogólnego i dużo kwasów próchnicznych. Torf zastosowany bezpośrednio po wysiewie nasion traw, zabezpiecza je przed wysuszeniem. Zabieg torfowania wykonuje się wczesną wiosną, jesienią lub nawet w okresie lata, w ilości po 4 kg na metr kwadratowy powierzchni trawnika. Po rozrzuceniu torfu zaleca się trawnik podlewać aż do zniknięcia śladów torfu na jego powierzchni.
2. Nawożenie mineralne
Trawniki wymagają intensywnego nawożenia mineralnego - około 3 kg NPK na 1 ar w ciągu każdego roku. Ilość ta winna być w okresie wegetacyjnym rozdzielona na 2-3 dawki. Mieszanki nawozów należy przygotować tak, aby trawom zapewnić składniki wymagane w poszczególnych porach roku:
- wiosną - trawnik wymaga mieszanki z przewagą azotu. Nawożenie wiosenne można rozpocząć od zasilania tylko azotem - zalecana dawka wynosi 1,5 do 2 kg saletry amonowej na ar,
- od połowy lata - azot należy ograniczyć, zwiększając jednocześnie dawki potasu i fosforu,
- ostatnie nawożenie - nie powinno zawierać azotu leż tylko fosfor i potas, czyli składniki, które zwiększają mrozoodporność darni na zimę.
Nawozy azotowe (saletra amonowa, saletrzak, mocznik) wpływają na intensywność krzewienia się traw, zachowanie żywo-zielonego koloru źdźbeł oraz odmładzają darń i przedłużają trwałość trawnika. Nawozy azotowe należy wysiewać przy pogodzie pochmurnej, najlepiej między opadami deszczu lub między kolejnymi zraszaniami.
Nawozy azotowe najczęściej stosuje się w dwóch terminach:
- wczesną wiosną,
- w końcu czerwca lub na początku lipca, każdorazowo w dawkach po 0, 5 kg na ar.
Nawozy fosforowe (superfosfat zwykły, granulowany) zaleca się stosować corocznie jesienią, w ilościach po około 0,6 kg P2O5 na ar. Nawozy fosforowe można też wysiewać wczesną wiosną po rozpoczęciu wegetacji.
Coroczne stosowanie nawozów potasowych (sól potasowa, siarczan potasu) wiosną lub jesienią jest również koniecznie. Potas reguluje gospodarkę wodną traw i zwiększa ich odporność na przesuszenie i mrozy. Nawozy potasowe wysiewa się w ilości 0,6 do 1,2 kg K2O na ar.
Ze względu na powolne wnikanie wapnia i jego działanie w glebie optymalnym terminem nawożenia wapniowego (węglan wapnia) jest okres po zakończeniu przez rośliny wegetacji (późna jesień). Węglan wapnia stosuje się co 3-4 lata w ilości 5 do 10 kg na ar.
Podlewanie trawnika
Trawy wykazują duże zapotrzebowanie na wodę. Średnia dawka wody powinna wynosić 15 do 20 litrów na metr kwadratowy powierzchni trawnika, co 5-10 dni. Nie bez wpływu na efekty podlewania jest pora dnia. Trawniki najlepiej podlewać później wieczorem lub wczesnym rankiem, ponieważ straty wody spowodowane silnym parowaniem powierzchni trawnika są w tym czasie najmniejsze.
Odchwaszczanie trawnika
Przyczynami zachwaszczenia mogą być: źle przygotowana gleba, zła jakość nasion lub ich mała ilość użyta do wysiewu, nieodpowiednia pora siewu lub złe warunki atmosferyczne w okresie kiełkowania. Zasadniczy jednak wpływ na stan trawnika wywiera agrotechnika i pielęgnacja w okresie jego eksploatacji. Należy pamiętać, że chwasty zawsze pojawią się w miejscach, gdzie darń niedokładnie pokrywa powierzchnię trawnika. Dlatego podstawową metodą walki z chwastami jest zapewnienie jak najlepszych warunków wzrostu dla traw przez odpowiednie nawożenie i pielęgnację, zakładając, że jakość nasion i ich właściwy wysiew przy zakładaniu trawnika były dobre.
Podstawową metodą walki z chwastami na przydomowym trawniku jest pielenie trawników. Jest to najprostszy sposób oczyszczania, dający dobre rezultaty, jednakże ze względu na dużą pracochłonność możliwy do stosowania tylko na niewielkich powierzchniach. Wyoranie lub wycięte chwasty muszą być zawsze usuwane poza obręb trawnika i palone lub głęboko zakopywane. Chwasty o korzeniach palowych, jak mniszek lekarski, można wyrywać ręcznie tylko z wilgotnej gleby. Gdy nastąpi przesuszenie, niezbędne jest posłużenie się nożem, przy pomocy którego palowy korzeń podcina się jak najgłębiej.
Prostszą techniczne metodą walki z chwastami jest stosowanie odpowiednich środków chemicznych (herbicydów). Jest to sposób łatwy, lecz niebezpieczny - zarówno ze względu na toksyczność tych środków dla ludzi, jak i fakt, że przy nieumiejętnym stosowaniu herbicydów można również uszkodzić trawnik. Należy podkreślić, że wprowadzenie herbicydów do gleby zatruwa środowisko ogrodu przydomowego i zakłóca pracę z procesów biochemicznych zachodzących w glebie.
Najwyższą skuteczność działania herbicydów uzyskuje się przy ich stosowaniu w czasie szczególnie dużej wrażliwości chwastów na te środki, to jest we wczesnej fazie rozwoju, czyli w terminie wiosennym po rozpoczęciu wegetacji. Herbicydy należy stosować w dzień pogodny, bezwietrzny przy temperaturze około 12 do 18 stopni Celsjusza. Z poszczególnych środków (herbicydów) sporządza się roztwory lub zawiesiny wodne o stężeniach podanych na opakowaniu i tak przygotowanymi preparatami opryskuje się (lub podlewa przy użyciu konewki) trawnik w ilości po 4-6 litrów na ar. Zabieg zaleca się powtórzyć po trzech tygodniach.
Wałowanie trawnika
W pielęgnacji trawnika lekkie wałowanie powierzchni jest zabiegiem wpływającym na trwałość i prawidłowy jego wygląd. Wałowanie po ostrej i mroźnej zimie, gdy tylko gleba rozmarznie, powodując wciśnięcie kęp traw w ziemię, przyczynia się do lepszego krzewienia poszczególnych roślin wiosną, a ponadto wyrównuje (wygładza) powierzchnię trawnika. Zabieg ten wykonuje się jednorazowo corocznie lub co 2 lata. Najlepsze efekty wałowania uzyskuje się, wykonując ten zabieg po pierwszym wiosennym strzyżeniu trawników.
Przewietrzanie (aeracja) trawnika
Po każdorazowym wałowaniu zalecany jest też zabieg przewietrzania. Polega on na wycinaniu w darni małych otworów przy użyciu specjalnych przyrządów lub maszyn. Jego celem jest rozluźnienie gleby dla lepszego jej przewietrzenia i umożliwienia wnikanie wody w darń.
Na trawnikach dużych do przewietrzania używa się maszyny zwanej aeratorem, która na obrotowym walcu posiada ostro zakończone rurki o średnicy 15-20 mm. Rurki te wbijając się w glebę, zabierają ze sobą "korki" darni i gleby o długości 6 i 8 cm, które zostają usunięte przez specjalny trzpień i wrzucane poza obręb pracującej maszyny. Na jeden metr kwadratowy powierzchni trawnika maszyna wykonuje około 100 otworów. W otwory te rozrasta się system korzeniowy traw, zdobywając dla siebie nową przestrzeń życiową z łatwo dostępnym tlenem. Zabieg ten przeprowadza się zazwyczaj tylko jeden raz w sezonie. Przed wykonaniem areacji zaleca się wykonanie przeglądu powierzchni trawnika.
Odfilcowywanie trawnika
Wieloletnia darń ulega procesowi filcowania. Filcowanie się trawnika to zjawisko narastania warstwy zasychających źdźbeł między korzeniami a częścią zieloną trawnika. Wysuszenie w tej warstwy utrudnia wchłanianie wilgoci, a często zdarza się też, że trawnik pod tą warstwą "filcu" wygniwa. Do usuwania "filcu" z trawnika stosuje się specjalne przyrządy lub maszyny, wyposażone w ostre zgrzebła (noże), które go z trawnika wyczesują lub go rozcinają, dzięki czemu do korzeni co dostaje się woda i powietrze. Zabieg rozcinania zaleca się powtarzać corocznie wiosną, a przy trawnikach wieloletnich, sfilcowanych 2-3 razy w ciągu sezonu.
Komentarze